Akraba evliliği ülkemizde evliliklerin % 20’sini oluşturuyor ve bu evlilikler engelli çocuk doğma riskini ikiye katlıyor. Akraba evliliklerinden kaynaklı olan rahatsızlıkların tümünün bebek henüz anne karnınayken yapılan tetkikler ile tespit edilmesi tıbben mümkün değildir. Bu nedenle akraba evliliklerinden doğan çocuklarda anomaliler, yeni doğan ölümleri de sıklıkla yaşanıyor. Toplumda akraba evliliklerinin ne gibi riskler içerdiği konusunda bir bilinç oluşması gerekiyor.
Ağrısız doğum nasıl yapılır?
Hemen Tıkla Öğren –> https://drtugrulabacioglu.com/agrisiz-dogum-epidural-anestezi/
Akraba Evliliği Neden Risklidir?
İnsanlar genetik materyallerin yarısını anneden, yarısını babadan alır. Vücuttaki her gen, anne ve babadan gelen bir çift kopya ile temsil ediliyor da diyebiliriz. Genlerde bulunan ya da meydana gelebilecek olan mutasyonlar hastalıklara yol açabiliyor. Sadece tek bir genin mutasyon barındırıyor olması da hastalıkların görülmesi için yeterli olabiliyor ve bu durum ‘baskın kalıtım’ olarak adlandırılıyor. Çekinik kalıtım yani her iki gende mutasyonun mevcut olması durumunda da hastalıklar gelişebilir. Bu çift genlerin sadece birinde mutasyon taşıyan kişilerin sağlıklı olabileceği ya da hastalığın taşıyıcısı olabileceğini unutmamak gerekir. İşte akraba evliliği neden riskli sorusu bu noktayı içeriyor.
Akraba evliliklerinden doğan çocuklarda genetik bozuklukların daha fazla görülmesinin nedeni budur. Akrabaların benzer bir gen havuzunu taşıdığını hatırlatmakta fayda var. Bu gen havuzunda, çekinik özellikte olan genlerde benzer mutasyonların mevcut olma olasılığı da yüksektir. Taşıyıcı konumda olan ve birbiri ile akraba iki kişiden doğacak çocuklarda, her iki genin de mutasyonlu olma olasılığı % 25’e çıkıyor.
Bu durumda doğacak çocuğun sağlıklı olma ihtimali de % 25’e düşerken taşıyıcı olma ihtimali % 50’ye yükseliyor. Sonuç olarak akraba evliliği durumunda bebeklerde doğuştan bazı hastalıkların bulunma riski yükseliyor ve 4’te 1 şeklindeki bu oranın son derece yüksek olduğunun altını çizmek gerekir. Bazı bölgelerde, bazı genetik hastalıkların daha yoğun görülüyor olması da bundan kaynaklanıyor. Örneğin Türkiye genelinde Akdeniz anemisi rahatsızlığının görülme oranı % 2,1 düzeyindedir. Fakat Antalya bölgesinde bu oran % 13 oluyor.
Sezaryen doğum nedir? nasıl yapılır?
Hemen tıkla öğren –> https://drtugrulabacioglu.com/sezaryen-dogum/
Akraba Evliliği Sonucunda Oluşan Hastalıklar
Ülkemizde akraba evliliği nedeniyle en sık oluşan hastalıklara şu örnekleri verebiliriz:
Talasemi
Halk arasında Akdeniz anemisi olarak da bilinen talasemi ülkemizde yaygın görülen hastalıklardan biridir. Her 50 kişiden biri taşıyıcı olurken bu oran Güneydoğu Anadolu bölgesinde daha da artıyor. Bu bölgede her 10 kişiden biri taşıyıcıdır ve dolayısıyla akraba evliliklerinden kaynaklı olarak bebeğe aktarılması olasılığı da bir hayli yükseliyor.
Kistik fibroz
Yine akraba evliliği durumunda daha sık görülen hastalıklardan biri de kistik fibroz rahatsızlığıdır. DNA testleri ile ailenin mutasyonlarının saptanmış olması durumunda prenatal tanının önerilmesi mümkün olabiliyor.
Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH)
Böbrek üstü bezlerde bazı hormonların üretiminin etkili olduğu bir hastalık olan KAH, ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Özellikle yenidoğan döneminde ağız sıvı ve tuz kaybından kaynaklı olarak yaşam kaybı meydana gelebiliyor. Ailelerde bu hastalığın tekrarlama riskinin % 25 arttığını da belirtmek gerekir.
Spinal Musküler Atrofi (SMA)
Süt çocukluğu döneminde hayati risk içerecek düzeyde ağır semptomlara neden olabilen SMA rahatsızlığının nedeni omurilikteki ön boynuz hücrelerinin ilerleyen kaybı oluyor. Bu rahatsızlığın da tekrarlama riski % 25’tir.
Fenilketonüri (PKU)
Ağır zeka geriliğine neden olabilmesi, bu hastalığın önemini ortaya koyuyor. Akraba evliliklerinde görülme olasılığının artıyor olmasına dikkat çekmek gerekir.
Orak Hücre Anemisi
Damar tıkanıklıkları ile seyreden orak hücre anemisi oldukça ağır semptomlara neden olabiliyor. Genlerle aktarılması bakımından akraba evliliklerinde bebekte hastalığın görülme riski daha fazla oluyor.
Akraba Evliliği ve Olası Riskleri
Akraba evliliklerinin risklerini şu şekilde listeleyebiliriz:
Ölü Doğum
Öncelikle akraba evliliği durumunda ölü doğum sıklığının iki kat arttığı bilgisini aktarmak gerekiyor. Ölü doğumlar anne ve baba için büyük bir yıkım anlamına gelebiliyor. Normalde % 1,4 olan ölü doğum riski oranının akraba evliliklerinde % 2,14’e yükseldiğini belirtelim.
Düşük
Akraba evliliklerinde yükselen risklerden biri de düşük yapmaktır. Normal evliliklerde düşük riskine dair oran % 5,21’dir. Fakat akraba evliliklerinde düşük riski % 10,55’e kadar çıkıyor. Bu nedenle akraba evliliklerinin doğurduğu riskler arasında düşük büyük önem taşıyor.
Yeni Doğan Kaybı
Elbette akraba evliliği sadece doğum sürecinde değil, doğumdan sonra da çeşitli problemlere yol açabiliyor. Yenidoğan kaybı bu evliliklerde son derece sık görünen bir durumdur. Yeni doğan kaybı riskinin normal evliliklerde % 10,76 olurken akraba evliliklerinde % 16,29 düzeyinde seyrediyor. Aileler için ölü doğum kadar yıkıcı olan yeni doğan kayıpları doğumdan kısa bir süre sonrasında da gerçekleşebiliyor.
Doğumsal Kusurlar
Akraba evliliklerinin riskini ciddi seviyede artırdığı durumlardan biri de bebekte doğumsal kusurların olmasıdır. Doğumsal kusurlar listesinin bir hayli uzun olduğunun altını çizelim. Maalesef doğumsal kusurlar nedeniyle akraba evliliklerinden doğan çocukların yetişkinlik döneminde de çok ciddi zorluklar yaşayabildiğini belirtmek gerekir.
Hastalıklar
Onlarca farklı hastalığın genler ile bebeğe aktarılma riski akraba evliliklerinde çok daha yüksek oluyor. Örneğin sadece annede ya da sadece babada tansiyon rahatsızlığı olduğunda bu hastalığın bebeğe genlerle aktarılma olasılığı daha düşüktür. Ancak hem annede hem de babada olması durumunda bebeğe aktarılma olasılığı da ciddi seviyede artar. Akraba evlilikleri işte bu nedenle hastalıkların aktarılması açısından riski yükseltiyor.
Akraba Evliliği Genetik Testleri Nasıl Yapılır?
Ülkemizde akraba evliliği yaygın görüldüğünden genetik testlerin yaptırılması da çok daha fazla önem taşıyor. Çünkü akraba evlilikleri incelendiğinde bu evliliklerin % 70’inin kardeş çocukları ile yapıldığı tablosu göze çarpıyor. Akraba evliliğine sıcak bakanların evlenmeden önce, evlenmiş olanların da çocuk sahibi olmadan önce genetik uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve konuya dair danışmanlık hizmeti alması çok önemlidir. Gen testinin yaptırılması ise ileride doğacak çocukların sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
CGT akraba evliliği durumunda yapılması önerilen testlerden biridir. Sadece tek seferde 600’den fazla genetik geçişli hastalığın taranmasını sağlayan bu test aynı zamanda 6600’ün üzerinde de hastalığa neden olan mutasyonun tespitini sağlayabiliyor. Bu test için anne ve babadan kan örneği alınıyor. Şayet hastalık taşıyan bir mutasyon tespit edilirse çiftlere tüp bebek tedavisi öneriliyor. Tüp bebek tedavisinde embriyolar PGT yöntemi ile taranıyor ve hastalığı taşımayan mutasyonlu embriyoların transferi gerçekleştiriliyor. Akraba evliliğine sıcak bakanların sağlıklı bir çocuk dünyaya getirme olasılığının bu testler ile artırılması sağlanıyor.
Akraba Evlilikleri Sonuçları
Tıbbi anlamda akraba evliliği kesinlikle önerilmez. Ancak mutlaka yapılacaksa çiftlerin akraba evliliklerinin sonuçlarına dair bilgi sahibi olması ve gerekli testleri de yaptırması gerekir. Akraba evliliklerinin bedelini çoğu zaman bu evliliklerden doğan çocukların ödediğinin unutulmaması gerekir. Elbette akraba evliliklerinden de sağlıklı çocukla dünyaya gelebilir. Ancak hastalık, anomali gibi risklerin de çok ciddi düzeyde artırdığının altını çizmekte fayda olacaktır. Üstelik söz konusu risklerin artmasının, akraba evliliklerinin anne soyundan ya da baba soyundan yapılması ile bir ilgisi bulunmuyor. Her iki durumda da akraba evliliklerinden doğacak çocuklar ile ilgili risklerde artış oluyor.
Normal doğumun faydaları ve zararları nelerdir?
Hemen tıkla öğren –> https://drtugrulabacioglu.com/normal-dogum/
Detaylı bilgi için bizlere ulaşabilirsiniz.
Tel: +90 531 027 77 77
Mail:[email protected]